Είναι το πιο αγαπημένο φρούτο μικρών και μεγάλων, γιατί είναι γλυκό και αρωματικό, θρεπτικό και δυναμωτικό, αλλά και πρακτικό στη μεταφορά του στην παιδική τσάντα.
Είναι από τα πιο πολυταξιδεμένα φρούτα του πλανήτη και ένα από τα ταξίδια του έγινε η αφορμή να το βάλουμε στη ζωή μας και να το αγαπήσουμε.
Πριν αρχίσει τα ταξίδια, ζούσε ‘ευτυχισμένο’ ως ιθαγενές φυτό στην τροπικές περιοχές της νοτιοανατολικής Ασίας, όπου και έχριζε μεγάλης εκτίμησης και σεβασμού στις τοπικές παραδόσεις και θρησκείες, ως ιερό σύμβολο της αφθονίας και της σοφίας.
Μια πιθανή εξήγηση για αυτή την περίοπτη θέση που είχε, είναι η συνεχής καρποφορία του φυτού, μια και αναπαράγεται συνέχεια από μέρη του υπόγειου βλαστού του, ακόμα και αν ολοκληρώσει τον κύκλο της ζωής του. Αλλά και η μεγάλη παραγωγικότητά του. Μέσα σε ένα χρόνο το φυτό μπορεί να αναπτύξει καρποφορία έως και 50 κιλά, ενώ ένα κλαδί μπορεί να έχει έως και 200 μπανάνες.
Έτσι δεν άργησε το ιδιαίτερο αυτό φυτό να αρχίσει τα ταξίδια, συνοδεύοντας τους ‘συμπατριώτες’ του και να μεταφερθεί σε περιοχές του πλανήτη κοντά στον Ισημερινό, που είχαν παρόμοιο τροπικό κλίμα: ζέστη και υγρασία.
Πρώτος σταθμός του θεωρείται η Αφρική όπου και έφτασε μερικές χιλιάδες χρόνια πριν από Πολυνήσιους αλλά και Άραβες ταξιδιώτες με τον ‘ιερό’ σκοπό να καλύψει τις διατροφικές ανάγκες των ντόπιων πληθυσμών μια και αποτελούσε ιδανική πηγή άμυλου και μαγειρευόταν στην πράσινη ‘άωρη’ εκδοχή του όπως η πατάτα.
Επόμενος σταθμός του, μερικές εκατοντάδες χρόνια πριν, η Λατινική Αμερική όπου εξυπηρετούσε τον ίδιο σκοπό. Από κεί και συγκεκριμένα από την Κόστα Ρίκα, η μοίρα του έμελλε να αλλάξει κατά τα τέλη του 19ου αι., όταν μία αμερικάνικη εταιρεία που κατασκεύαζε σιδηροδρομικές γραμμές έκανε φυτείες κατά μήκος των γραμμών για να εξασφαλίσει τροφή στους ιθαγενείς εργάτες και στη συνέχεια και εξαγωγές στις ΗΠΑ.
Κάτι μαγικό συνέβη σε αυτό το ταξίδι και οι μπανάνες άλλαξαν χρώμα, γεύση, υφή και έγιναν πλέον ένα πολύ νόστιμο ώριμο και γλυκό φρούτο. Η ζωή και η δίαιτα των Βορειοαμερικανών και των Ευρωπαίων άλλαξε από τότε, με αποτέλεσμα μέχρι και σήμερα, (με ένα μικρό διάλειμμα όπου οι μπανάνες σταμάτησαν να κυκλοφορούν λόγω διαφόρων ‘θεμάτων’), το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής της Λατινικής Αμερικής να τροφοδοτεί τις συγκεκριμένες περιοχές του πλανήτη με αυτό το μαγικό καρπό.
Σε κάθε όμως ωραία ιστορία κρύβεται και ένα σκοτεινό μυστικό. Το μαγικό που συνέβη στο ταξίδι της μπανάνας προς την Β. Αμερική ήταν η ωρίμανση του καρπού, που η φύση μέσα από τις μεταμορφωτικές βιοχημικές της διαδικασίες επιτρέπει να γίνει με τη βοήθεια μιας πτητικής οργανικής ουσίας, του αιθυλένιου, που ο ίδιος ο καρπός παράγει για να μετατραπεί από πικρός σε γλυκό, από σκληρός σε μαλακό.
Το σημερινό ταξίδι της μπανάνας από τις φυτείες της Λατινικής Αμερικής στα ράφια των αγορών της Ευρώπης διαρκεί 25-26 μέρες και οι νόμοι του εμπορίου απαιτούν να διατίθεται με συγκεκριμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά (χρώματος και γεύσης). Αυτά εξασφαλίζονται με τη μεταφορά της σε ψυγεία σε θερμοκρασία 13-14οC για να μην ωριμάσει πριν φτάσει στη χώρα διάθεσης. Ενίοτε μεταφέρεται σε ήπιο κενό αέρος ή παρουσία χημικών ουσιών για την απορρόφηση του αιθυλενίου που παράγεται.
Στη συνέχεια πριν διατεθούν στα ράφια, η ωρίμανσή τους επιταχύνεται στα ωριμαντήρια με διοχέτευση ‘συνθετικού’ αιθυλενίου και διοξειδίου του άνθρακα.
Παράλληλα το ταξίδι αυτό μια και διανύει μία απόσταση 11.000 χιλιομέτρων περίπου, απελευθερώνει στην ατμόσφαιρα διοξείδιο του άνθρακα από τα καύσιμα του μέσου μεταφοράς, ένα από τα βασικά αέρια θερμοκηπίου που συμβάλλουν στο μεγαλύτερο περιβαλλοντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης σήμερα, την υπερθέρμανση και την κλιματική αλλαγή με τα ακραία καιρικά φαινόμενα.
Η γιγαντιαία παραγωγή στην συγκεκριμένη περιοχή του πλανήτη, δημιούργησε μία απέραντη μονοκαλλιέργεια με τα γνωστά προβλήματα, όπως ασθένειες και παράσιτα, χρήση επικίνδυνων φυτοφαρμάκων, επιβάρυνση της υγείας των εργατών, επιβάρυνση του περιβάλλοντος από τα φυτοφάρμακα, αλλά και μείωση της βιοποικιλότητας.
Στα σκοτεινά σημεία της ιστορίας της μπανάνας ακούγονται ακόμα πιο ένοχα μυστικά, συνδεδεμένα με τεράστια οικονομικά συμφέροντα, εταιρείες που έχουν κατηγορηθεί για σκοτεινές υποθέσεις με εμπόρους ναρκωτικών, σχέσεις με παραστρατιωτικές οργανώσεις, διεφθαρμένες κυβερνήσεις τύπου ‘Μπανανίας’ και πολλές άλλες ιστορίες που οδηγούν στην τρέλα, αγγλιστί ‘go bananas’.
Έχοντας όλα αυτά κατά νου, ας σκεφτούμε μήπως εντάξουμε στο διατροφολόγιό μας εναλλακτικά τις κρητικές και μεσσηνιακές μπανάνες.Συμβατικές και μη, πράσινες χωρίς αιθυλένιο, οργανικές χωρίς φυτοφάρμακα, μπορεί να φαίνονται οπτικά υποδεέστερες, δεν υπολείπονται όμως διόλου σε γεύση και θρεπτική αξία.
Και ας δώσουμε μια ευκαιρία και σε άλλα φρούτα ίσης ή και ανώτερης θρεπτικής αξίας και ποιότητας. Ας ρίξουμε μια ματιά στη λίστα των τοπικών φρούτων της τρέχουσας εποχής. Αν και μεταβατική, με τα τελευταία του χειμώνα και τα πρόωρα της άνοιξης και του καλοκαιριού, η λίστα περιλαμβάνει μερικά από τα πιο αρωματικά θρεπτικά και χρωματιστά φρούτα: πορτοκάλια, φράουλες κατά προτίμηση υπαίθριες και αργότερα τα κεράσια και τα μούσμουλα!
Αναζητήστε τα στις λαϊκές αγορές, στα μανάβικα και τα σούπερ μάρκετ της γειτονιάς!
Η γιγαντιαία παραγωγή στην συγκεκριμένη περιοχή του πλανήτη, δημιούργησε μία απέραντη μονοκαλλιέργεια με τα γνωστά προβλήματα, όπως ασθένειες και παράσιτα, χρήση επικίνδυνων φυτοφαρμάκων...
ΟΛΑ ΤΑ POSTS
